pg.5 |
Previous | 16 of 441 | Next |
|
|
This page
All
|
Loading content ...
_e Med ici na B r a si i. Lib. I. j
cute fua intenfe frigida terra, pracipue xftate, taleas & fçmina facile enecet. Cujus rei advenaï
& novitii agricolx non fine magna jadtura expérimenta fccerant. Semina ficut & fruâus colli-
gunt in locis acclivis & fitientibus, diver-fo plane tempore:, quam declivioribus &uliginofis.
Quid,quodhxc omnia toto anni tempore plantantur ôc producuntur : Feliçius tamen vel infe-
licius pro locorum & plantarum diverfitatç. Quod eyidentiflimè apparet ex pluribus : prxfer-
tim vero circa proceras; illas arbores quas Cocos Sc Palmas nuncupant; qux citraullam anni
temporis» feniiquearborum obfervationem tranfplantatx jucundç virefeunt, eximiifque fru-
âibus confpicux excoluntur. Quod à nemine aecuratius quam ab Illuftriffimo Comité Naf-
favix tentatuni, omnibus veteranis incolis admirationi fuit ; quod adultx licet, nihil pateren-
tur tamen ab alteratione illa quam fubirent, fed fterile,arenofùm,& perpetuafalfctudine imbu-
tum littus natale folum haberent, eoque gauderent foveri : modo radiées quas.infinitas & bre-
viffimas habent leviter tantum terra cooperirentur. Harum enim exterarumque Brafilix arborum radiées adeo à frigore fubterraneo abhorrere videntur,ut nonnumquam defiderioSolis
prorumpentes, vix terra fe condi patiantur; Plurimx arbores & fruticestoto fere anni tempore
flores & frudlus felicifiime producunt, fimulque Ver, Aftas & Autumnus in iis confpiciuntur.
Horum facile principes Murucuja%Mangaba,Bacoba, Banana, lanipaba, *_Araca, Pinàova,Coceiro,
Ottamaon, Pinhones,Piementa: Quibusannumerantur, vitis,citrus,malusmedica, aliaque
plurima ex Lufitania atque Angola,o_im & nuper è Belgio addu&a legumina, radiées & olera,
paflim nunc in hortis exculta atque in culinis domeftica fadïa.
Qui racemos.per totum annum defiderant,vineas diverfas, diverfis putant menfibns.matu-
rafque poftea uvas colligunt, unde non ignobilc yinum & Creticum xmulans, exprimitur.
Atque hx omnes plantx & frudlus hortenfes, licet ab infedtis noxiis non plane immunes
fint; prxcipueautemàformiçisillisgrandioribus.nonrarodepafeuntur, ab impigro tamena-
gricöla facillimo negotio, velignis, vel aqux beneficio arcentur.
Nonnullx arbores& quidem nobiliores, ficut i^cajUfCaja^bipitanga^ndajZabiicajo, Mu-
recy, letajba, ^iralictt,Guabiraba,Fkus & Myrtus Americance : fruftus Ananas & alia femel dum-
taxat in anno florent, verno tempore, quod eft circa O&obrem, repullulant : mox frudtus pro-
trudunt, idque médiocres tantum Sole ingrediente Capricornum & durant ultra très menfes,
pofteaquequiefcunt. Solus, quantum conftat, fmdiusGuitycuroy, femel per biennium; fru-
öus autem arboris ibiraee free Guaici Brafilienfis vix per quadriennium producitur. Pauca. arbores nativxhaftenus ad fativasrelatx: filveftres tamen cum fint, ftudius elegantes &gratif-
ftmi faporis proferunt, maxima quidem ex parte frigidos, cum adftringendi facultate. Quafi
natura henigna hxc mortalibus immodice xftuantibus folatio dederit, ruentibufque humori-
busfrenum impofuerit.
Qualacuftris hxc regio, ob perpetuam uliginem, prxcxteris jueundiffime fünditus xque ac
in fuperficie viret. Tumdivetfo plane Herbarum fruticumque paluftriumgenere. adeoque
mira natura folertia luxuriat, ut folum non aquam diceres, amphibiorum; xque & pifeium la-
. tibulis deftinatam. Circa oftia vero fluviorum, ubi paludem aqua marina fingulis accefllbus
inundar, abimmenfa oftreorum & cancrorum multitudine perreptatur, atque tortuofo.illo arborum gen.ere Guaparaiba five LMangle dido, ita obfidetur, ut viatoribus prorfus fir inaccefià.
Qua in acelives colles, vaftofque montes, nunc glebofos, nunc grandifiimis fàxis veluti ftratos
attollitur, fertilifiima quoque & raro fterilis vel otiofa apparet Brafilia :arbuftis filvifque den-
fiflimis paflim veftitur, ut multo olim labore. Lufitani adpixidem nauticamiter fiiumin-
ftituerint. Quod hodie quoque fit in muniendis viisin defertis. Unde tot rragrantil_ima_&
prxftantifllmx arbores lucri caufa, ob colores & tin&uras varias, aliofque ufus eximios, huc
apportantur", ut fant ibirapitanga arbor illaBrafiüenfibus x*t e^ox^ ita didta& rubra tindtura
notiffima. Dein Tatajba five Paoamarello,Arariba cortice tv&yco,Iacaranda,Antuniba five cedrus
alba, & alix multx, qux xdificationi & ftruendis navigiis aptifiimx,quod aquis minus pervix,
xtatemque ferentes fint. Ex quarumdam cortieibus nunc funes ignarii in militantium ufitm,
nunc in navium necefiitates torquentur & rudentum materias nauticis fubminiftrant, fupplen-
te cannabis defedtum Barbarorum induftria. Siquxlocafintarida à fterilitate, mirabiles illas
herbas fuperius defcri{)tas,feu funes potius dtpuX^ws, generali nomine Timbo & Cipo appellatos
producunt, qux fua flexilitate & tenaeitate apud fabros & vietores ligaminum ; contufa apud
pifeatores, coriarios, naupxgas, Rhois&ftupx vices implent. Denique è collifislignis Cara-
guata Sc Imbaiba aliifque ferulaeeis plantis ibidem nafeentibus ignis luculentius, quam ex con-
cuffo filice, à barbajis elicitur.
Nemora hxc cum non quotannis foliis veftianturnec priventur,noneodemfimul,feddi-
verfo plane idaeeidit tempore, quod ab Autumni& Veris permutationibus nihil patiantur.
Prxterea non omnisquoque arbor foliis fimul omnibus orbatur,fed parte una decidente,altera
tamdiii manet, donec prior repullulat. A ccedit quod varii generis phafêoli, Arundines proce-
A 3 f%, He-
Object Description
| Contributor | Piso, Willem, 1611-1678 |
| Contributor-2 | Marggraf, Georg, 1610-1644. Historiae rervm naturalivm Brasiliae |
| Date | 1648 |
| Format | image\jpeg |
| Format-Extent | 122, 293 p. illus. 40 cm. |
| Identifier | 14315077 |
| Language | lat |
| Publisher | Lvgdvn. Batavorvm, Apud F. Hackium; et Amstelodami, Apud L. Elzevirium |
| Relation-IsVersionOfURI | http://opac.nybg.org:80/record=b1039151 |
| Rights | For rights and permissions, please contact the LuEsther T. Mertz Library - http://www.nybg.org/library/ |
| Source | f QH117 .P5 |
| Subject |
Natural history--Brazil Medicine--Brazil |
| Title | Guilielmi Pisonis...De medicina Brasiliensi libri qvatvor... et Georgii Marcgravii de Liebstad Historiae rervm natvralivm Brasiliae, libri octo... cum appendice de Tapuyis, et Chilensibvs J. de Laet... in ordinem digessit & annotationes addidit, & varia ab auctore omissa supplevit & illustravit |
| Type | text |
| Dpi | 300 |
| Master file storage | New York Botanical Garden, Mertz Library SAN |
| Master file format | tiff |
| Master file dpi | 300 |
| Scanner used | Jenoptik Eyelike Digital Camera |
| Software | Photoshop CS3 |
| Notes | Derivatives converted at NYBG. Batch apply using Photoshop CS3. |
| CONTENTdm file name | 6236.cpd |
Description
| Title | pg.5 |
| Transcript | _e Med ici na B r a si i. Lib. I. j cute fua intenfe frigida terra, pracipue xftate, taleas & fçmina facile enecet. Cujus rei advenaï & novitii agricolx non fine magna jadtura expérimenta fccerant. Semina ficut & fruâus colli- gunt in locis acclivis & fitientibus, diver-fo plane tempore:, quam declivioribus &uliginofis. Quid,quodhxc omnia toto anni tempore plantantur ôc producuntur : Feliçius tamen vel infe- licius pro locorum & plantarum diverfitatç. Quod eyidentiflimè apparet ex pluribus : prxfer- tim vero circa proceras; illas arbores quas Cocos Sc Palmas nuncupant; qux citraullam anni temporis» feniiquearborum obfervationem tranfplantatx jucundç virefeunt, eximiifque fru- âibus confpicux excoluntur. Quod à nemine aecuratius quam ab Illuftriffimo Comité Naf- favix tentatuni, omnibus veteranis incolis admirationi fuit ; quod adultx licet, nihil pateren- tur tamen ab alteratione illa quam fubirent, fed fterile,arenofùm,& perpetuafalfctudine imbu- tum littus natale folum haberent, eoque gauderent foveri : modo radiées quas.infinitas & bre- viffimas habent leviter tantum terra cooperirentur. Harum enim exterarumque Brafilix arborum radiées adeo à frigore fubterraneo abhorrere videntur,ut nonnumquam defiderioSolis prorumpentes, vix terra fe condi patiantur; Plurimx arbores & fruticestoto fere anni tempore flores & frudlus felicifiime producunt, fimulque Ver, Aftas & Autumnus in iis confpiciuntur. Horum facile principes Murucuja%Mangaba,Bacoba, Banana, lanipaba, *_Araca, Pinàova,Coceiro, Ottamaon, Pinhones,Piementa: Quibusannumerantur, vitis,citrus,malusmedica, aliaque plurima ex Lufitania atque Angola,o_im & nuper è Belgio addu&a legumina, radiées & olera, paflim nunc in hortis exculta atque in culinis domeftica fadïa. Qui racemos.per totum annum defiderant,vineas diverfas, diverfis putant menfibns.matu- rafque poftea uvas colligunt, unde non ignobilc yinum & Creticum xmulans, exprimitur. Atque hx omnes plantx & frudlus hortenfes, licet ab infedtis noxiis non plane immunes fint; prxcipueautemàformiçisillisgrandioribus.nonrarodepafeuntur, ab impigro tamena- gricöla facillimo negotio, velignis, vel aqux beneficio arcentur. Nonnullx arbores& quidem nobiliores, ficut i^cajUfCaja^bipitanga^ndajZabiicajo, Mu- recy, letajba, ^iralictt,Guabiraba,Fkus & Myrtus Americance : fruftus Ananas & alia femel dum- taxat in anno florent, verno tempore, quod eft circa O&obrem, repullulant : mox frudtus pro- trudunt, idque médiocres tantum Sole ingrediente Capricornum & durant ultra très menfes, pofteaquequiefcunt. Solus, quantum conftat, fmdiusGuitycuroy, femel per biennium; fru- öus autem arboris ibiraee free Guaici Brafilienfis vix per quadriennium producitur. Pauca. arbores nativxhaftenus ad fativasrelatx: filveftres tamen cum fint, ftudius elegantes &gratif- ftmi faporis proferunt, maxima quidem ex parte frigidos, cum adftringendi facultate. Quafi natura henigna hxc mortalibus immodice xftuantibus folatio dederit, ruentibufque humori- busfrenum impofuerit. Qualacuftris hxc regio, ob perpetuam uliginem, prxcxteris jueundiffime fünditus xque ac in fuperficie viret. Tumdivetfo plane Herbarum fruticumque paluftriumgenere. adeoque mira natura folertia luxuriat, ut folum non aquam diceres, amphibiorum; xque & pifeium la- . tibulis deftinatam. Circa oftia vero fluviorum, ubi paludem aqua marina fingulis accefllbus inundar, abimmenfa oftreorum & cancrorum multitudine perreptatur, atque tortuofo.illo arborum gen.ere Guaparaiba five LMangle dido, ita obfidetur, ut viatoribus prorfus fir inaccefià. Qua in acelives colles, vaftofque montes, nunc glebofos, nunc grandifiimis fàxis veluti ftratos attollitur, fertilifiima quoque & raro fterilis vel otiofa apparet Brafilia :arbuftis filvifque den- fiflimis paflim veftitur, ut multo olim labore. Lufitani adpixidem nauticamiter fiiumin- ftituerint. Quod hodie quoque fit in muniendis viisin defertis. Unde tot rragrantil_ima_& prxftantifllmx arbores lucri caufa, ob colores & tin&uras varias, aliofque ufus eximios, huc apportantur", ut fant ibirapitanga arbor illaBrafiüenfibus x*t e^ox^ ita didta& rubra tindtura notiffima. Dein Tatajba five Paoamarello,Arariba cortice tv&yco,Iacaranda,Antuniba five cedrus alba, & alix multx, qux xdificationi & ftruendis navigiis aptifiimx,quod aquis minus pervix, xtatemque ferentes fint. Ex quarumdam cortieibus nunc funes ignarii in militantium ufitm, nunc in navium necefiitates torquentur & rudentum materias nauticis fubminiftrant, fupplen- te cannabis defedtum Barbarorum induftria. Siquxlocafintarida à fterilitate, mirabiles illas herbas fuperius defcri{)tas,feu funes potius dtpuX^ws, generali nomine Timbo & Cipo appellatos producunt, qux fua flexilitate & tenaeitate apud fabros & vietores ligaminum ; contufa apud pifeatores, coriarios, naupxgas, Rhois&ftupx vices implent. Denique è collifislignis Cara- guata Sc Imbaiba aliifque ferulaeeis plantis ibidem nafeentibus ignis luculentius, quam ex con- cuffo filice, à barbajis elicitur. Nemora hxc cum non quotannis foliis veftianturnec priventur,noneodemfimul,feddi- verfo plane idaeeidit tempore, quod ab Autumni& Veris permutationibus nihil patiantur. Prxterea non omnisquoque arbor foliis fimul omnibus orbatur,fed parte una decidente,altera tamdiii manet, donec prior repullulat. A ccedit quod varii generis phafêoli, Arundines proce- A 3 f%, He- |
| File name | 015_pg.5.jpg |
| File size | 1336093 Bytes |
| Height | 3512 |
| Width | 2188 |
| Checksum | 33998417 |
| Color space | RGB |
| Bits per sample | 8 Bits Per Sample |
| Resolution | 600 Pixels Per Inch |
| Samples per pixel | 3 Samples Per Pixel |
| CONTENTdm file name | 5810.jp2 |
